Thiệt hại ngoài hợp đồng là thiệt hại phát sinh khi không có hợp đồng hoặc thỏa thuận về thiệt hại nào giữa bên gây thiệt hại và bên bị thiệt hại. Khi có căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, bên bị thiệt hại có thể yêu cầu bên gây thiệt hại bồi thường. Bên gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Các bên có thể thương lượng với nhau về bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa bên gây thiệt hại và bên chịu thiệt hại là mối quan hệ xung đột về mặt lợi ích, các bên khó có thể đạt được thỏa thuận chung và gây nên tranh chấp. Do đó, tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trở thành một tranh chấp dân sự rất phổ biến hiện nay. Để hỗ trợ giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật dân sự 2005 về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng (“Nghị quyết 03”). Tuy Bộ luật Dân sự 2005 đã hết hiệu lực, nhưng đến nay, Nghị quyết 03 vẫn có giá trị tham khảo trong giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Theo đó, khi giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, cần phải tôn trọng thỏa thuận của các bên về mức bồi thường, hình thức bồi thường và phương thức bồi thường, nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Trường hợp các bên không thỏa thuận được thì phải giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo đúng nguyên tắc về bồi thường thiệt hại. Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định nguyên tắc bồi thường thiệt hại như sau:
-
Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời.
Thiệt hại thực tế được bồi thường toàn bộ, có nghĩa là khi có yêu cầu giải quyết bồi thường thiệt hại do tài sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm phải căn cứ vào các điều luật tương ứng của Bộ luật Dân sự quy định trong trường hợp cụ thể đó thiệt hại bao gồm những khoản nào và thiệt hại đã xảy ra là bao nhiêu, mức độ lỗi của các bên để buộc người gây thiệt hại phải bồi thường các khoản thiệt hại tương xứng đó.
Để thiệt hại thực tế được bồi thường kịp thời, Tòa án phải giải quyết nhanh chóng yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại trong thời hạn luật định. Trong trường hợp cần thiết có thể áp dụng một hoặc một số biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của bộ luật tố tụng để giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự.
-
Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường khi có đủ hai điều kiện sau:
- Người gây thiệt hại không có lỗi hoặc có lỗi vô ý; và
- Thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của người chịu trách nhiệm bồi thường.
-
Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.
Mức bồi thường thiệt hại không còn phù hợp với thực tế, có nghĩa là do có sự thay đổi về tình hình kinh tế, xã hội, sự biến động về giá cả mà mức bồi thường đang được thực hiện không còn phù hợp trong điều kiện đó hoặc do có sự thay đổi về tình trạng thương tật, khả năng lao động của người bị thiệt hại, cho nên mức bồi thường thiệt hại không còn phù hợp với sự thay đổi đó hoặc do có sự thay đổi về khả năng kinh tế của người gây thiệt hại.
-
Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
-
Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình
Trường hợp các bên không tự giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, người có quyền yêu cầu có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là ba năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Trên đây là nội dung khái quát về giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Nếu Quý khách hàng có khó khăn trong vấn đề pháp lý liên quan giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, vui lòng liên hệ chúng tôi: Phước và Các Cộng Sự là một công ty luật chuyên nghiệp được thành lập tại Việt Nam và hiện có gần 100 thành viên đang làm việc tại ba văn phòng Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. Phước và Các Cộng Sự cũng được đánh giá là một trong những công ty luật chuyên về pháp luật dân sự hàng đầu tại Việt Nam mà có các lĩnh vực hành nghề đứng đầu trên thị trường pháp lý như Lao động và Việc làm, Thuế, Mua bán và Sáp nhập, Tranh tụng. Chúng tôi tự tin là một trong những Công ty Luật cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất đến Quý Khách hàng.
