Có thể thấy rằng có rất nhiều vấn đề trong cuộc sống được vận hành dưới sự thoả thuận giữa các chủ thể, khi cả hai bên thống nhất hành động và ràng buộc lẫn nhau để cùng đạt được mục đích mình mong muốn. Những sự thoả thuận liên quan đến quyền và nghĩa vụ này khi đáp ứng đủ những điều kiện luật định về hình thức và nội dung thì sẽ được gọi là hợp đồng dân sự. Các hợp đồng dân sự này tồn tại trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội nên các tranh chấp diễn ra xung quanh những hợp đồng này là không thể tránh khỏi.
Việc tìm hiểu những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự sẽ giúp chúng ta nhận thức được những tình huống mà tranh chấp có thể xảy ra cũng như cách thức để giải quyết các tranh chấp khi hợp đồng bị chấm dứt hoặc một trong hai bên nhận thấy quyền, lợi ích của mình bị xâm phạm.
- Tranh chấp hợp đồng dân sự
Bài viết những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự trước tiên sẽ làm rõ thế nào là tranh chấp hợp đồng dân sự. Theo đó, tranh chấp hợp đồng dân sự là những xung đột, bất đồng, mâu thuẫn giữa các bên về việc thực hiện hoặc không thực hiện các quyền và nghĩa vụ đã được thoả thuận trong hợp đồng liên quan đến quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người tham gia hợp đồng.
- Một số tranh chấp hợp đồng dân sự thường gặp
Những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự sẽ kể đến một số dạng tranh chấp hợp đồng dân sự phổ biến. Đó có thể là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ giữa các bên, trách nhiệm bồi thường thiệt hại và phạt vi phạm, thời điểm có hiệu lực của hợp đồng, v.v… Đối với các hợp đồng mua bán tài sản thì tranh chấp về giá cả, phương thức, thời điểm thanh toán, thời điểm giao hàng, thời điểm chuyển giao rủi ro, số lượng, chất lượng hàng hoá, v.v…
- Chủ thể và thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự
Chủ thể có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là chủ thể tham gia giao kết hợp đồng hoặc người đại diện theo ủy quyền hợp pháp của họ khi xét thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Thời hiệu để các bên khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là 03 năm kể từ thời điểm bên có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết về quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
- Thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự
Để có những hiểu biết sâu hơn xung quanh những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự, bài viết sẽ đề cập thêm về thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự của toà án[1]. Cụ thể, tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm tranh chấp về hợp đồng dân sự[2]. Bên cạnh đó, tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm đối với (i) những vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án nhân dân cấp huyện mà tòa án nhân dân cấp tỉnh tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc theo đề nghị của tòa án nhân dân cấp huyện, (ii) tranh chấp mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án nhân dân cấp huyện.
- Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự
Để có cái nhìn bao quát hơn về các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự, bài viết những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự phân tích những ưu điểm và hạn chế của các phương thức giải quyết tranh chấp khác nhau như dưới đây.
- Thương lượng
Việc giải quyết tranh chấp bằng phương thức thương lượng sẽ mang đến rất nhiều lợi ích cho các bên nếu các bên thực sự có thiện chí tham gia cũng như thi hành những quyết định đã được thống nhất. Khi thương lượng, không có bên thứ ba nào mà chỉ có hai bên tranh chấp cùng ngồi lại để thống nhất về việc chia sẻ những rủi ro, quyền lợi sao cho cân bằng. Hình thức giải quyết này không những giúp các bên tiết kiệm thời gian mà còn có thể giữ được mối quan hệ hợp tác với nhau.
- Hoà giải
Hoà giải là phương thức giải quyết tranh chấp mà có sự tham gia của bên thứ ba là hòa giải viên. Giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự bằng hòa giải có thể mất ít thời gian hơn con đường tố tụng tại tòa án hoặc trọng tài thương mại và kết quả vẫn được tòa án công nhận theo quy định pháp luật về tố tụng dân sự. Tuy nhiên, tương tự như thương lượng, việc giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự bằng hòa giải có thể không được thi hành nếu các bên vẫn có ý định không thực hiện theo những gì đã thỏa thuận được.
- Giải quyết thông qua tòa án hoặc trọng tài thương mại
Trong trường hợp bất đắc dĩ, các bên đã nỗ lực thực hiện việc giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự bằng phương thức thương lượng và hòa giải nhưng vẫn không đạt được thỏa thuận thống nhất, cân bằng lợi ích giữa các bên thì mới giải quyết bằng con đường tố tụng. Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự thông qua cơ quan tài phán tòa án hoặc trọng tài thương mại sẽ khiến các bên tốn kém chi phí về kinh tế cũng như mất nhiều thời gian hơn và các bên cũng chỉ có thể lựa chọn một trong hai phương thức, hoặc là tòa án hoặc là trọng tài thương mại. Tuy nhiên khi có sự tham gia của cơ quan tài phán, việc giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự sẽ trở nên hiệu quả hơn cũng như có thể đảm bảo được việc các bên sẽ thi hành án ngay khi quyết định hoặc bản án có hiệu lực.
Trên đây là nội dung khái quát liên quan đến những điều cơ bản về tranh chấp hợp đồng dân sự mà Phước và Các Cộng Sự chia sẻ đến bạn đọc. Nếu Quý khách hàng gặp bất kỳ khó khăn trong việc áp dụng pháp luật về dân sự, vui lòng liên hệ chúng tôi. Phước và Các Cộng Sự là một công ty luật chuyên nghiệp được thành lập tại Việt Nam và hiện có gần 100 thành viên đang làm việc tại ba văn phòng Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. Phước và Các Cộng Sự cũng được đánh giá là một trong những công ty luật chuyên về pháp luật doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam bên cạnh các lĩnh vực hành nghề đứng đầu trên thị trường pháp lý như Lao động và Việc làm, Thuế, Mua bán và Sáp nhập, Tranh tụng. Chúng tôi tự tin là một trong những Công ty Luật cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất đến Quý khách hàng.
[1] Điều 26.3 Bộ luật tố tụng dân sự 2015
[2] Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự 2015
